Wat is belichtingscompensatie? Je hebt er vast wel eens van gehoord, maar wat doe je hier nou precies mee? En waarom is het zo belangrijk voor een goed belichte foto? Vaak is belichtingscompensatie namelijk de redder in nood!
Wat is belichting?
Om te beginnen: wat is nu een goed belichte foto? Deze vraag lijkt in theorie makkelijk te beantwoorden maar in de praktijk is dat nogal eens wat lastiger. Laten we beginnen met de theorie.
Een goed belichte foto is in de basis een foto waarbij geen puur zwart of puur wit te zien is. In puur zwart of puur wit zijn namelijk geen details meer zichtbaar. Kijk maar eens naar de foto van de 2 neushoorns hieronder.
Links een onderbelichte foto, midden een goed belichte foto, rechts een overbelichte foto
Zo zie je op de linker foto hierboven dat er geen details in de schaduwen en de zwarte gedeeltes zitten: deze foto is onderbelicht. Rechts zie je het tegenovergestelde. In de lichte en witte gedeeltes zijn geen details meer zichtbaar. De middelste foto daarentegen is goed belicht.
Maar soms werkt het anders. Soms is het onderwerp zelf anders belicht dan de omgeving… Dan is het some niet te voorkomen dat er puur wit of puur zwart in je foto zit. En zelfs dan kan de foto goed belicht zijn. In de praktijk kiest een fotograaf soms ook juist bewust voor een over- of onderbelichte foto. Zo wordt een bepaalde sfeer gecreeert. Ook kan dit een specifieke stijl van de fotograaf zijn.
Nu we weten wat we verstaan onder een goede belichting, is het tijd om te kijken naar hoe jouw camera de belichting van een foto voor jou bepaalt.
Hoe bepaalt je camera de juiste belichting?
Je camera bepaalt de belichting doormiddel van de lichtmeter. Deze lichtmeter kijkt naar de hoeveelheid licht die er in je foto zichtbaar is en berekend hier een gemiddelde van. Hij wil er namelijk voor zorgen dat er niet teveel wit, of teveel zwart zichtbaar is: hij zoekt naar een gemiddelde belichting. Dit wordt ook wel mid grijs of 18% grijs genoemd. Het maakt hiervoor niet uit of je camera op de automatische stand hebt staan, of op een van de handmatig standen zoals P, A/Av of S/Tv. Je camera geeft jou altijd zijn voorkeur voor een goed belichte foto. Alleen in de M stand doet je camera in de basis helemaal niets voor je.
Stel dat je een foto maakt van een leeuw die op de savanne loopt. De zon staat in je rug en alles wat je ziet wordt gelijk belicht door de zon. Je camera zal nu feilloos een perfecte belichting voor jou weten uit te kiezen. Er zijn immers geen zware contrasten: je camera hoeft geen keuze te maken.
Maar wat als je de zwaan hieronder wilt fotograferen? Jouw camera weet in dat geval niet of de donkere achtergrond lichter gemaakt moet worden (waardoor de lichte delen van de zwaan zelf in de foto dus te licht worden), of dat jij juist de zwaan goed belicht wilt hebben.
Links de keuze van je camera: de donkere achtergrond moet volgens de camera lichter. Rechts na gebruik belichtingscompensatie!
Redder in nood!
De linker foto is eigenlijk de juiste keuze van de camera. De foto is gemiddeld belicht: je ziet zowel in de achtergrond als in de voorgrond wat details. Dit is alleen niet mooi. Jij wilt als fotograaf juist de zwaan goed belicht hebben. Als je camera in jouw ogen een verkeerde beslissing voor je maakt, dan is belichtingscompensatie de redder in nood!
Met de belichtingscompensatieknop, kun je jouw camera de opdracht geven de volgende foto's lichter of juist donkerder te maken. De bovenste foto van de zwaam moet dus juist donkerder worden. Hierdoor wordt de achtergond mooi zwart en wordt de zwaam zelf juist goed belicht. Dit doe je door je belichtingscompensatieknop richting de - te draaien.
Mocht je camera een te donkere belichting kiezen, dan kun jij met belichtingscompensatie de camera vertellen de foto lichter te maken. zoals bijvoorbeeld bij dit sneeuwlandschap. Hiervoor zet je de belichtingscompensatie juist in de +.
Vergeet nadat je de fote hebt gemaakt de belichtingscompensatie niet weer op 0 te zetten!
Hoeveel je moet compenseren is altijd een lastige keuze. Hoe meer je gebruik maakt van de belichtingscompensatie, hoe makkelijker deze keuze zal worden. Maar je kunt ook gebruik maken van het hostogram van je camera. Hier leer je alles over het gebruik van het histogram!
Compensatie in de M stand:
In de M-stand doet je camera eigenlijk helemaal niets meer voo je. Jij bent als fotograaf zelf verantwoordelijk om zowel je sluitertijd, diafragma en je ISO in te stellen. De belichtingscompensatie doet in dit geval niets voor de uitkomst van de foto. Het is echter wel mogelijk om je camera op autoamtische ISO in te stellen. Hierdoor bepaalt je camera met behulp van de ISO alsnog de belichting voor jefoto. Bij deze instelling is de belichtingscompesatie wel weer beschikbaar: je kunt op die manier dus de ISO keuze van je camera overschrijven en de belichting beinvloeden!
Lees hier meer over het verschil van handmatige ISO en automatische ISO.