Je kent ze wel, die foto’s waarbij alles lijkt te bewegen behalve een deel van het onderwerp. De poten van een rennend dier gaan alle kanten op, terwijl het hoofdmooi scherp is. Of een auto die haarscherp door een flitsende achtergrond rijdt met draaiende wielen. En wat dacht je van vleugels van een vogel die een volledige slag laten zien, terwijl het hoofd stil lijkt te staan. Hoe doe je dit toch? Deze tutorial over panning vertelt je precies hoe je dit voor elkaar krijgt!
Dit is panning: alleen het hoofd van de zebra is scherp, voor de rest is alles in beweging
De techniek achter panning fotografie is relatief makkelijk. De uitvoering daarentegen is echter vrij lastig, maar niet onmogelijk : ) Het is gewoon veel proberen en veel foto’s maken. Er zit vanzelf een goede foto tussen!
Wanneer gebruik je panning?
Panning kun je op verschillende momenten inzetten.
- Als er weinig licht beschikbaar is waardoor je niet met een snelle sluitertijd kunt fotograferen, maar je toch een bewegend onderwerp vast wilt leggen.
- Als de achtergrond van een foto erg rommelig is, waardoor dit afleidt van het onderwerp. Panning ruimt deze rommel op.
- ‘Gewoon’ als creatief effect, omdat het mooi is : )
Hoe maak je een panning foto?
Je kunt van alle bewegende onderwerpen een panning foto maken. Het is alleen wel belangrijk dat een deel van je onderwerp beweegt (bijvoorbeeld de poten van een dier of de wielen van een auto) terwijl een ander deel van het onderwerp stil staat (een rennend dier houdt het hoofd altijd stil en de auto zelf beweegt niet: alleen de wielen draaien). Ook is het belangrijk dat het onderwerp in een hoek van 90 graden ten opzichte van jou beweegt. Het moet dus langs je bewegen. Komt het onderwerp op je af, dan werkt panning helaas niet.
Zodra je een onderwerp hebt gevonden ga je aan de slag met onderstaande stappen:
Stap 1 – Stel je camera in op een langzame sluitertijd: Kies hiervoor de Tv/S of M stand van je camera. Afhankelijk van de snelheid van de beweging van het onderwerp zal je sluitertijd ergens tussen 1/15 en 1/60 uitkomen. Stel je camera ook zo in dat je meerdere foto’s achter elkaar kunt maken.
Rijdende auto – 1/30
Fietser – 1/15 – 1/30
Rennend dier – 1/30 – 1/60
Deze genoemde sluitertijden zijn slechts een richtlijn. Probeer er dus mee ter spelen en varieren. Daarnaast kan je brandspuntafstand en je afstand tot het onderwerp invloed hebben op de snelheid van je sluitertijd.
Stap 2 – Check je belichting: Door de heel langzame sluitertijd kan er veel licht in je camera komen. Je foto wordt dus snel overbelicht. Is dit het geval (maak hiervoor een proef foto), zet dan je iso zo laag mogelijk. Heb je nog steeds een overbelichte foto, draai dan je diafragma naar een groter f-getal. Het maakt met deze techniek niet heel veel uit hoeveel scherptediepte je in je foto hebt. Het maakt dus niet uit of je op f5.6 of f14 fotografeert.
Wil je meer leren over sluitertijd, diafragma en belichting? Bekijk dan eens mijn Basiscursus of Online Basiscursus.
Stap 3 – Check je achtergrond: Panning werkt het mooiste als er niet teveel witte of lichte plekken in je achtergrond te zien zijn. Door de beweging van je camera (ik leg dit zo uit) worden deze lichte plekken witte strepen, die erg afleidend kunnen zijn. Maak je hier trouwens niet te veel zorgen over. Je achtergrond kun je niet altijd plannen. Maar heb je de mogelijkheid om een donkerdere / rustigere achtergrond te kiezen, doe dit dan vooral.
Stap 4 – Scherpstellen: Zorg ervoor dat je camera op continue scherpstellen staat. AF-C of AI Servo. Zorg ervoor dat je straks tijdens het fotograferen scherpstelt op het deel van de foto die je scherp wilt hebben: het oog van een dier, de fietser op de fiets of bijvoorbeeld het zijraam van een auto.
Stap 5 – Compositie kiezen: Bij panning foto’s is het belangrijk om het onderwerp het beeld in te laten bewegen. Zorg er dus voor dat je genoeg ruimte aan alle kanten van je foto hebt, maar vooral aan de kant waar je onderwerp naar toe beweegt. Door je scherpstelpunt alvast uit het midden neer te zetten zorg je er onbewust voor dat je onderwerp zich niet in het midden van je foto bevindt.
Stap 6 – Dit is waar ‘the magic happens’. Het idee van panning is dat je je camera op precies dezelfde snelheid meebeweegt als dat je onderwerp zich beweegt. Dit werkt alleen als het onderwerp langs je beweegt. Zodra het op je afkomt werkt panning niet.
Volg de volgende stappen voor de perfecte panning foto:
- Begin je onderwerp te volgen en beweeg je camera horizontaal mee.
- Houd je scherpstelpunt vast op 1 plek (bijvoorbeeld het oog van een dier) terwijl je je camera meebeweegt.
- Begin foto’s te maken, terwijl je de camera meebeweegt.
- Zorg ervoor dat je je camera alleen horizontaal beweegt en verticaal zo stil mogelijk houdt.
- Ga net zo lang door met fotograferen totdat het onderwerp voorbij is.
- Waarschijnlijk is de foto die je recht van voren hebt geschoten het beste.
Tip! Zoom niet te ver in
Hoe meer je inzoomt, hoe lastiger het wordt om je camera op exact dezelfde snelheid mee te bewegen. Probeer deze techniek eerst eens met minder zoom. Lukt dit, zoom dat wat verder in. Je zult zien dat het zo een stuk makkelijker is! Zoom echter niet te ver uit omdat je dan het effect kwijt zult raken.
Onscherpe foto?
Nu heb je kans dat je foto’s niet scherp zijn. Dit kan meerdere oorzaken hebben, maar dit zijn de vier meest voor de hand liggende:
- Je hebt je camera niet op precies dezelfde snelheid meebewogen als de snelheid van het onderwerp. Probeer het nog een keer, en zorg ervoor dat je exact op hetzelfde tempo meebeweegt. Het lukt vanzelf!
- Je onderwerp bewoog niet langs je, maar naar je toe. Zorg er voor dat je onderwerp in een hoek van 90 graden langs je heen beweegt.
- Misschien bewoog het dier toch met zijn hoofd tijdens het lopen. Als dit zo is, dan heb je waarschijnlijk gewoon pech gehad. Probeer het nog eens. Heb je nu nog geen succes? Probeer dan je sluitertijd aan te passen. : zie hiervoor punt 3.
- Je sluitertijd is te langzaam. Als je je sluitertijd iets sneller maakt, wordt de kans op onscherpte kleiner. Zorg er wel voor dat je sluitertijd lang genoeg is om de achtergrond lekker onscherp te houden!