Neem macro foto’s zonder macro lens!
Ben jij soms ook wel eens gebiologeerd door de kleinste details van de natuur? Waarschijnlijk vind je het dan ook wel heel erg leuk om dit vast te kunnen leggen. We noemen dit macro fotografie.
Voor deze stijl van fotografie heb je eigenlijk een macro lens nodig. Deze lens kun je vergelijken met een vergrootglas. Je kunt echt alle details van je onderwerp zien. Helaas is een macro lens vaak vrij prijzig.
Je hebt echter niet direct een macrolens nodig om te beginnen met macro fotografie. In deze tutorial leer ik je hoe je ook met je telelens mooie macrofoto’s kunt nemen!
1/1250 – f10 – iso 2000 – 400mm
Stap 1: gebruik een telelens als macrolens
Met een telelens kun je een onderwerp dat zich ver weg bevindt dichterbij halen. Maar je kunt ook een onderwerp dat zich wat dichterbij bevindt, groot op de foto zetten.
Kijk eens wat de minimale scherpstelafstand is van je telelens. Zo gebruik ik weleens de Canon 100-400 4.5 – 5.6 II, welke een minimale scherpstelafstand van slechts 98 cm heeft. Dat betekend dat je dus minimaal 98cm van je onderwerp af moet staan om nog scherp te kunnen stellen: en dat is best wel dichtbij. Als je dan 400mm zoom meerekend, dan kom je een heel eind in het groot vastleggen van mooie details.
Deze minimale scherpstelafstand staat vaak gedrukt op je lens: bovenop of aan de voorkant op de ring rondom het glas.
Op zoek naar een leuk onderwerp om te fotograferen? Denk eens aan paddenstoelen! Hier vind je een tutorial over het fotograferen van paddenstoelen.
Stap 2: gebruik een statief
Het stilhouden van je camera is sowieso lastig, maar voor macro fotografie is dat echt essentieel. Dit omdat je scherptediepte heel klein is doordat je zo dicht op je onderwerp staat. De kleinste verandering van de afstand tussen je camera en je onderwerp resulteert dan al in onscherpte.
Dit betekend ook dat je onderwerp bij voorkeur stil moet staan. Waait het of heb je een druk bewegend onderwerp, dan wordt het een stuk lastiger om de scherpte precies daar te hebben waar jij het zou willen hebben. Beweegt je onderwerp toch? Zorg dan voor een snellere sluitertijd (klik hier voor de tutorial over sluitertijd).
Links valt de scherpte op het blaadje, rechts juist op het oog van de vlinder. Slechts een millimeter of 2 verschil !
Stap 3: kies het juiste diafragma en scherptediepte
Je zou zeggen dat je een zo klein mogelijk f-getal moet kiezen om je onderwerp mooi te isoleren en een onscherpe achtergron dte krijgen. Dit is in essentie waar, echter: omdat je zo dicht op je onderwerp staat, en je ver inzoomt, is je scherptediepte al snel veel te klein om je volledige onderwerp mooi scherp weer te geven.
Zo zie je hieronder een foto van een bij op een paardebloem. Do ogen zijn haarscherp, maar daar stopt het. De rest van het lijfje is onscherp.
Kies daarom liever voor een wat groter f-getal. Ergens tussen de f8 en f10 zal je snel goed zitten, maar soms moet je zelfs nog hoger. Zelfs dan heb je nog een prachtig vage achtergrond!
1/2500 – f3.2 – iso 400 | De scherptediepte is dus te klein om de volledige bij scherp weer te geven
Stap 4: kies de juiste achtergrond
Bij macro fotografie is de achtergrond essentieel. Doordat je zo’n geringe scherptediepte hebt, wordt alles in de achtergrond prachtig vaag. Doordat alles vaag wordt, vloeien kleuren en details in elkaar over. Je krijgt dus al snel hele lichte en donkere vlekken. Hier kun je slim gebruik van maken.
Heb je een licht onderwerp? Of valt het licht er op een mooie manier op? Zorg er dan voor dat je een donkere achtergond probeert te vinden. Is je onderwerp juist donker, probeer dan een lichte achtergrond te zoeken. Hierdoor steekte je onderwerp lekker af tegen de achtergond.
Links een rommelige achtergond. Rechts is deze rustiger. Links komt de vlinder echter wel meer naar voren, rechts valt deze weg in de groene achtergrond. Een stapje naar links of rechts maakt een wereld van verschil!
Probeer ook onnodig distracties in de achtergond te vermijden. Een rommelige achtergond leidt al snel af van je onderwerp. Zonde!
Stap 5: scherpstellen: live view of met de hand
Als je eenmaal een mooie compositie hebt gevonden en de juiste scherptediepte hebt gekozen, komen we aan bij het scherpstellen. Dit is bij macrofotografie een lastig klusje.
Het gaat hier namelijk echt om milimeters: een milimeter te veel naar achter of naar voren scherpstellen, en de scherpte ligt op de verkeerde plek. Het lijkt dan alsof je foto onscherp is geworden. Stel hierom handmatig scherp!
Zet je liveview aan en gebruik de knop met het vergrootglas. Stel vervolgens met de ring op je lens scherp. Foto Canon Asia
- Zet je live view modus aan, en zoom digitaal zo veel mogelijk in op je onderwerp (x10).
- Schakel je lens van ‘Auto Focus’ naar ‘Manual Focus’ – handmatig scherpstellen dus. Dit doe je door aan de zijkant van je lens het schuifje van AF naar MF te verschuiven.
- Draai rustig aan de ring op je lens todat je op de gewenste plek scherp hebt gesteld. Door zoveel digitaal in te zoomen, kan je heel erg precies scherpstellen.
- Kies dus voor een groter f-getal dan dat je normaal zou doen. Hierdoor krijg je een mooie scherptediepte.
Let op: de hierboven beschreven technieken zijn eigenlijk alleen toe te passen op een stilstaand onderwerp. Ga daarom vooral aan de slag als het (zo goed als) windstil is. Anders maak je het jezelf onnodig moeilijk!
Bonus: Tussenringen:
Als je toch nog een stapje verder wilt gaan met macro fotografie, maar niet diep in je buidel wilt tasten, dan kun je een set tussenringen aanschaffen.
Deze ringen plaats je tussen de camera en je objectief en zorgen ervoor dat de minimale scherpstelafstand kleiner wordt. Hierdoor kun je dus nog dchter op je onderwerp fotograferen, waardoor het nog groter wordt afgebeeld.
Omdat tussenringen hol zijn (er zit geen glas in), gaat in princiepe je beeldkwaliteit niet achteruit. Wel wordt naar mate je meer ringen gebruikt je scherptediepte steeds een beetje kleiner. Hierdoor moet je dus een nog groter f-getal kiezen als dat je al had gedaan (zie hierboven).
Maar zo heb je voor niet al te veel geld (deze setjes van ringen zijn er al vanaf een paar tientjes, tot ongeveer 200 euro) een stukje gereedschap in handen dat ervoor zorgt dat je nog mooiere macrofoto’s kunt maken zoder macro objectief! Onder andere hier kun je deze tussenringen bestellen: Kamera Express of CameraNu.nl
Succes!
Ik hoop dat deze tips je helpen mooie macrofotos te maken, zonder gebruik te maken van een macro lens. Het gebruik van een echte macrolens zorgt natuurlijk voor nog meer vergroting, en nog scherpere foto’s. Maar op deze manier kun er een leuk beginnetje mee maken!
